اردبيل خطه عجيبي است. غيور مردان بسياري ازآن به پا خاستهاند، روح مذهبي قوي در آن جريان دارد و منشأ تحولهاي بسياري بوده است. شايد به جرأت بتوان گفت كه از مهمترين ويژگيهاي اين استان، حضور پرشور اهالياش در عرصه مذهبي است. از اين رو، گفتوگو با حجتالاسلام و المسلمين مهدي ستوده، مديركل تبليغات اسلامي استان اردبيل خالي از لطف نيست. ستوده معتقد است يك سوم از جوانان استان تحت پوشش برنامههاي سازمان هستند و روي 80 درصد از اين افراد تأثيرگذاري صورت گرفته است.
به عنوان يكي از متوليان بلند پايه ديني استان، اردبيل را از لحاظ مذهبي چگونه ارزيابي ميكنيد؟
اردبيل از گذشته به عنوان «دارالارشاد» معروف بوده است. هم اكنون نيز براي مراسم مذهبي محرم و صفر در طول سال نيز برنامههايي براي زنده نگهداشتن مسائل عاشورا برگزار ميشود.
از سوي ديگر مردم اردبيل بسيار ولايتمدار هستند و اين موضوع را به خوبي ميتوان در بحث پيام تاريخي رهبر انقلاب برباره حرمت قمهزني مشاهده كرد. اردبيل به خوبي نشان داد كه از رهبر اطاعتپذيري دارد و سريعاًُ قضيه قمهزني كاهش چشمگيري يافت.
به رغم وجود اين روحيه بالاي مذهبي، آيا ميتوان رفتار مذهبي استان را آسيب شناسي كرد؟
هر چيز بزرگي، آفت بزرگ هم دارد. در بحثهاي ديني، مداحي، عزاداري، ورود گردشگران به استان و...
آسيبهايي وجود دارد كه بايد به آنها پرداخت و براي ارتقايشان تلاش كرد.
نقش سازمان تبليغات اسلامي براي ارتقاي باورهاي صحيح مذهبي و كاهش آسيبها در استان اردبيل چگونه بوده و چه تلاشهايي انجام شده است؟
بايد نقطههاي قوت و ضعف هر موضوعي را در كنار هم سنجيد؛ لذا هدايت فرصتها بسيار مهم است.
سازمان تبليغات اسلامي در استان تلاش دارد تا نقطههاي قوت را در نظر بگيرد و برنامهها را به شكل منطقهاي، در تعامل با قشر جوان، تشكلهاي ديني و... براي پيشبرد هدفهاي فرهنگ، با واگذاري كار به ديگران انجام دهد.
نسبت به گذشته، تلاشها براي ترويج ارزشهاي مثبت مذهبي چه پيشرفتي داشته است؟
خيلي كارها كردهايم اما برخي برنامهها به سبب پارهاي مانعها مانند هم مرز بودن با كشور آذربايجان كه اطلاعرسانيهاي غيرديني ميكند، ورود گردشگران به استان و... وجود دارد كه به تبع خود تأثيرهايي را بر بافت فرهنگي و مذهبي استان ميگذارند.
در همين راستا سعي شده تا از پتانسيلهاي موجود بيشترين استفاده را بكنيم. استراتژي اين مسئله نيز «تبليغ در مقابل تبليغ» بوده است. از جمله كارهاي صورت گرفته ميتوان به برنامه روحانيهاي مستقر، طرح هجرت، كتابخانههاي تخصصي ديني، فعالكردن مسجدها، حضور مبلغان در مدرسهها و ... اشاره كرد.
با توجه به اين برنامهها و تلاشهاي انجام شده، اكنون سازمان تبليغات اسلامي در چه رتبهاي از فعاليتهاي ديني استان قرار دارد؟
به لطف خدا با فعاليتهاي انجام شده توانستهايم جايگاه سازمان را به جايي برسانيم كه در بحثهاي خطدهي كلان مذهبي در رأس تصميمگيريها باشد. به عبارتي، سازمان تبليغات اسلامي استان اردبيل امسال توانست در خطدهيهاي مذهبي، بيش از 85 درصد مؤثر باشد و اين را ميتوان نشأت گرفته از تعامل بسيار خوب و عالي با ديگر بخشهاي مذهبي استان دانست.
با توجه به ميزان اثرگذاري سازمان تبليغات اسلامي در مسائل مذهبي، برنامههايتان چگونه پيش ميرود؟
در قسمت قرآني پيشرفت خوب، در بخش ساماندهي روحانيون طرح هجرت در حد خوب، در بخش ساماندهي مساجد به ميزان خيلي خوب، در بخش هدايت و حمايت فعاليت هيئتهاي مذهبي در حد خوب، گفتمانهاي ديني به عنوان شاخص نخست كشور، تبيان مساجد پيشرفت خوب، در بخش پايگاههاي اوقات فراغت انجام كاري بينظير، در بخش آموزشهاي تخصصي عملكردي خوب و در بخش آموزشهاي ضمن خدمت عملكرد خوب است.
با توجه به حجم و ميزان كيفيت برنامهها، وضعيت كارشناسان مذهبي استان چگونه است؟
وضعيت نيروي انساني كارشناس در اردبيل متوسط است و اين سخن به اين معناست كه ميزان موجود، در حد كفايت نيست.
براي رفع اين معضل نيز تلاشهايي انجام شده كه از جمله آنها استفاده از نيروهاي بخش آموزش عالي و همچنين آموزش و پرورش است.
اگر در جايگاهي فراتر از مسئوليت كنوني در سازمان تبليغات اسلامي اردبيل بوديد، چه برنامههايي را در دستور كارتان قرار ميداديد؟
1) انتخاب نيروهاي انساني متناسب با سازمان تبليغات اسلامي را تسريع ميكردم؛
2) بحث آمايش سرزميني را جزء برنامههايم قرار ميدادم؛
3) تهديدهاي فرهنگي درون استاني و يا خارج از كشور را بررسي و با توجه به آن برنامهريزي ميكردم؛
4) تخصيص مناسب اعتبارهاي استاني با توجه به حجم برنامهها؛
5) انجام جلسههاي منطقهاي و كشوري؛
6) موضوعهاي قرآني را در كنار مفاهيم و تفسير از شكل كليشهاي خارج و تبديل به بحثهاي استاد محور ميكردم؛
7) گسترش كتابهاي ديني براي دسترسي بهتر جوانان به اين موضوع؛
8) استفاده از مسائل روز مانند اينترنت در عصر انفجار اطلاعات به منظور در اختيار قراردادن جوانان؛
9) شناسايي مديريت فرهنگي مسجدها و سپردن آن به ائمه جماعات؛
10) بالا بردن برنامهنويسي و برنامهريزي آموزش كاركنان در قسمت فرهنگ ديني؛
11) تربيت نيروي مناسب در سطح كشوري براي احراز پست در آينده؛
12) جدي گرفتن بحث مبلغين و مبلغات؛
13) تأكيد بر تأثيرگذاري چهره به چهره در امر تبليغ توسط مبلغان؛
14) شناسايي قشرهاي تأثيرگذار (بر مخاطبان مسائل مذهبي)؛
15) جذب نيروهاي جوان و نوجوان با توجه به شرايط روحي و روانيشان متناسب با اوقات فراغت مربوطه؛
16) دور نگه داشتن سازمان از مسائل حاشيهاي و معطوف كردن تمام توان سازمان براي راهاندازي تبيان و همچنين دبيرستان و راهنماييهاي صدرا در شهرستانها؛
17) آوردن رؤساي ادارهها به ديگر استانها؛
18) در اولويت قرار دادن شايسته سالاري و حذف تبعيض؛
19) در اولويت قرار گرفتن تكريم و احترام به ارباب رجوع و مذموم دانستن كار صرفاً كليشهاي؛
20) تفاوت قائل شدن ميان انسانها بر اساس عملكرد و نه بر اساس جنسيت.